Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015

 Η ΓΛΩΣΣΑ ΝΕΩΝ

ΕΝΟΤΗΤΑ 2


Με τη γλώσσα ικανοποιούνται πληρέστερα οι απαιτήσεις για συνεννόηση και αρμονική συμβίωση.
Μέσω της γλώσσας ο άνθρωπος εκφράζει τον εσωτερικό και εξωτερικό του κόσμο και επικοινωνεί ουσιαστικά με το συνάνθρωπό του.
Η γλώσσα αντικατοπτρίζει την πολιτιστική παράδοση κάθε κοινωνίας όμως, ταυτόχρονα, αποτελεί και ενεργό παράγοντα της σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας.
Είναι λοιπόν απολύτως φυσικό να υπόκειται πάντοτε σε κοινωνικές μεταβολές που έχουν στόχο την εξυπηρέτηση των συλλογικών αναγκών. Έτσι, αυτή η συνεχής μεταβολή και διαμόρφωση της γλώσσας επηρεάζει και καθορίζει το βαθμό επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων.
Στη σύγχρονη εποχή παρουσιάζεται έντονη κρίση και στη γλώσσα. Μια εκδήλωση αυτής της κρίσης στη γλώσσα αποτελεί η τυποποίηση και η συρρίκνωση της γλωσσικής έκφρασης των νέων.

Η κρίση αυτή χαρακτηρίζει και την ελληνική γλώσσα, που είναι μια από τις πιο πλούσιες γλώσσες του κόσμου για τον πλούτο των εκφραστικών στοιχείων που διαθέτει. Το γλωσσικό πρόβλημα επικεντρώνεται στη συρρίκνωση γλωσσικών εκφραστικών μέσων και στην αποδυνάμωση και βαθμιαία μείωση του λεξιλογικού πλούτου, που χρησιμοποιεί ο μέσος Έλληνας.


ΑΙΤΙΑ
1. Η έλλειψη επικοινωνίας, η αποξένωση ανάμεσα στους ανθρώπους, ιδίως των μεγάλων πόλεων. Ο σύγχρονος Έλληνας έχει αλλοτριωθεί σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που οδηγεί στην απομόνωσή του, κυρίως, στις μεγαλουπόλεις. Αφού λοιπόν η γλώσσα στηρίζεται στην επικοινωνία και με δεδομένο ότι ο σύγχρονος Έλληνας δεν επικοινωνεί, άρα η γλώσσα βρίσκεται σε κρίση. Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων προσδιορίζεται από σχέσεις τυπικές, απρόσωπες και επιφανειακές. Το φαινόμενο αυτό επιτείνεται στις απρόσωπες μεγαλουπόλεις όπου παρά το πλήθος των ανθρώπων κυριαρχεί η μοναξιά. Εκτός από την έλλειψη επικοινωνίας οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν εμπορευματοποιηθεί, καθώς ο άνθρωπος χρησιμοποιεί το συνάνθρωπό του ως αντικείμενο εκμετάλλευσης. Επομένως, κρίση επικοινωνίας σημαίνει ταυτόχρονα και κρίση της γλώσσας.

2. Η γενικότερη πολιτιστική κρίση, η πνευματική υποβάθμιση, η οποία προκύπτει από το χρησιμοθηρικό τρόπο ζωής, και η καταναλωτική νοοτροπία που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Πράγματι, πνεύμα φτωχό σε γνώσεις και ιδέες συνεπάγεται και φτωχή γλώσσα. Η γλώσσα, επομένως, απλά δηλώνει την πνευματική ανεπάρκεια και την ηθική παρακμή της κοινωνίας του «έχειν», της κοινωνίας της αφθονίας, αλλά και της απληστίας.

3. Η ιδιοτέλεια και το έντονο πνεύμα του ατομικισμού που κυριαρχεί, φαινόμενα που οδηγούν στην αδιαφορία για τις κοινές υποθέσεις του κράτους. Ο πολίτης ενδιαφέρεται για την εξυπηρέτηση του προσωπικού του συμφέροντος και απέχει από τις συλλογικές κοινωνικές προσπάθειες. Άρα, παύει να επικοινωνεί και συνεπώς δε χρειάζεται τη γλώσσα, της οποίας η κρίση αντικατοπτρίζει και την κρίση της ευρύτερης κοινωνικής ζωής.

4. Η λειτουργία των μέσων μαζικής ενημέρωσης τα οποία φέρουν ευθύνη για τη γλωσσική πενία. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης καθιερώνουν μια επικοινωνία μονόδρομη. Έχοντας αναλάβει σε μεγάλο βαθμό την ψυχαγωγία του σύγχρονου ανθρώπου αναπαράγουν τη λογική των συνθημάτων μεταβάλλοντας, ταυτόχρονα, τη γλώσσα σε μία γλώσσα φτωχή που χαρακτηρίζεται από συνθηματικό, τηλεγραφικό ύφος. Έτσι, στην προσπάθειά τους να εξυπηρετήσουν συμφέροντα εμπορικά οδηγούν και τη γλωσσική έκφραση στην εμπορευματοποίηση. Κυρίως ο συνθηματολογικός χαρακτήρας της γλώσσας διαφαίνεται μέσα από την προβολή των διαφημιστικών μηνυμάτων. Από τη στιγμή που βασική επιδίωξη είναι η προσέλκυση του καταναλωτικού κοινού, ο λόγος δε θεωρείται κυρίαρχο στοιχείο, αλλά συμπληρωματικό της εικόνας. Στη διαφήμιση χρησιμοποιούνται λέξεις και φράσεις ηχηρές που μπορούν να προσελκύσουν τους καταναλωτές, ώστε ν’ αγοράσουν τα προϊόντα. Το λεξιλόγιο, από την άλλη πλευρά, περιορίζεται και συρρικνώνεται σ’ όσο γίνεται λιγότερες λέξεις, με συνέπεια η γλωσσική επικοινωνία να χάνει τη σημασία της και τη σαφήνεια. Παράλληλα και η χρησιμοποίηση ξένων εκφραστικών τύπων τείνει ν’ αποτελέσει κυρίαρχο φαινόμενο μέσα από τη λειτουργία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και ειδικότερα της διαφήμισης με αντίκτυπο στην πολιτιστική παράδοση και ανάπτυξη της χώρας.

5. Το γεγονός ότι οι Νεοέλληνες δε διαβάζουν βιβλία, με αποτέλεσμα να στερούνται τη δυνατότητα πλουτισμού του λεξιλογίου και της γενικότερης καλλιέργειάς τους.

6. Η κρίση που διέρχεται το εκπαιδευτικό σύστημα καθιστώντας προβληματική τη γλωσσική κατάρτιση των μαθητών. Πολλά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το σχολείο, όπως έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, δανειστικών βιβλιοθηκών, μετάδοση αναφομοίωτων, στείρων γνώσεων που οδηγεί στη διαμόρφωση μιας απομνημονευτικής παιδείας και στην ελλιπή διδασκαλία των νέων ελληνικών. Τα φαινόμενα – προβλήματα αυτά λειτουργούν ως αρνητικοί καταλύτες που απομακρύνουν τους νέους από το διάβασμα και οδηγούν στη λεξιλογική – εκφραστική φτώχεια και κατ’επέκταση στην κρίση της γλώσσας.

7. Η έντονη τάση της ξενομανίας και του μιμητισμού που χαρακτηρίζει τον τρόπο ζωής των σύγχρονων Ελλήνων, καθώς και το κυρίαρχο αντιπαραδοσιακό πνεύμα. Η συχνή χρήση ξένων λέξεων οι οποίες αντικαθιστούν τις ελληνικές οδηγεί στην παραφθορά και αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας, υποβαθμίζοντας την ποιότητα της ελληνικής γλωσσικής και γενικότερα πολιτιστικής δημιουργίας.

Η κρίση της γλώσσας στη χώρα μας διαφαίνεται κυρίως στην τυποποίηση και τη συρρίκνωση της γλωσσικής έκφρασης των νέων. Το πρόβλημα δεν εστιάζεται στη λεκτική ανεπάρκεια αλλά στο ότι έχει υιοθετηθεί από τους νέους ένας άλλος γλωσσικός κώδικας.




ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

Οι νέοι λοιπόν, χρησιμοποιούν μια γλώσσα που διαφέρει από το γλωσσικό κώδικα της υπόλοιπης κοινωνίας. Η γλώσσα αυτή διακρίνεται από το φτωχό λεξιλόγιο, στοιχείο που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη μόρφωση και τις εμπειρίες των νέων.
Ο γλωσσικός κώδικας των νέων διακρίνεται από:
στερεότυπες εκφράσεις,
συνθηματολογικές διατυπώσεις που περιορίζουν τη ζωντάνια, τη δύναμη και την εκφραστικότητα της ελληνικής γλώσσας.
Χαρακτηριστική εκδήλωση αυτής της ιδιότυπης γλώσσας είναι η χρησιμοποίηση πολλών ξένων λέξεων και φράσεων στη θέση των ελληνικών,
αλλά και εκφράσεων που συνθέτουν την «αργκό» γλώσσα.

Αυτή η μορφή γλωσσικής επικοινωνίας δεν είναι δυνατό να γίνει κατανοητή από την ευρύτερη γλωσσική κοινότητα παρά μόνο από τους νέους. Περιγράφεται μάλιστα με τον όρο «αισχρολογία».


ΝΕΟΙ – ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΑΙΤΙΕΣ

Η βασικότερη αιτία της διαμόρφωσης του ιδιόμορφου αυτού κώδικα επικοινωνίας προσδιορίζεται από την έντονη και συνεχή προσπάθεια των νέων να διαφοροποιηθούν και να ξεχωρίσουν από τους μεγάλους.

Το διαχρονικό αυτό φαινόμενο εκδηλώνεται μέσα από την έντονη αμφισβήτηση που ασκούν οι νέοι στα έργα των μεγάλων, απογοητευμένοι από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, για την οποία τους θεωρούν υπεύθυνους. Μέσα στο γενικότερο κλίμα της κοινωνικής κρίσης οι νέοι κατηγορούν τους μεγάλους για υποκρισία, για την υιοθέτηση της συμβατικότητας και της ασυνέπειας όσον αφορά τα λόγια και τις πράξεις τους.
Έτσι, οι νέοι βλέποντας τα οράματά τους για ένα καλύτερο – ειρηνικό και δίκαιο – κόσμο να καταρρίπτονται, αξίες και ιδανικά να περνούν μια έντονη κρίση, έρχονται σε σύγκρουση με την κοινωνική αυτή κατάσταση και κατ’ επέκταση με πολιτιστικά αγαθά και αξίες, όπως είναι η γλώσσα.

Γίνεται λοιπόν κατανοητό πως η διαφοροποίηση των νέων από τον κόσμο των μεγάλων εκδηλώνεται μέσα από ποικίλους τρόπους, όπως
η ψυχαγωγία,
η ενδυμασία αλλά και
η γλώσσα.

Γι’ αυτό χρησιμοποιούν ένα διαφορετικό γλωσσικό κώδικα, ώστε να μη γίνονται κατανοητοί από τους μεγαλύτερους και έτσι να δείξουν ότι διαφοροποιούνται απ’ αυτούς. Επομένως, η ομιλία μιας «διαφορετικής» γλώσσας δημιουργεί και την ξεχωριστή προσωπικότητα και στάση ζωής των νέων, ενώ, ταυτόχρονα, τους κατατάσσει σε μια αυτόνομη και ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, με τις ίδιες αξίες και την ίδια ιδεολογία. Είναι απαραίτητο να προστεθεί ακόμη πως αυτός ο τυποποιημένος,  και στερεότυπος τρόπος ομιλίας και επικοινωνίας των νέων οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην τυποποίηση που έχει κυριαρχήσει στην εποχή μας. Μια εποχή που κύρια χαρακτηριστικά της αποτελούν η ομοιομορφία ζωή, η μαζοποίηση και η ισοπέδωση των ιδιαίτερων ατομικών χαρακτηριστικών των ανθρώπων. Αυτά τα αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα αποτυπώνονται στην ομιλία των νέων που βιώνουν εντονότερα τις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
1. Η γλώσσα αποτελεί το καλύτερο μέσο επικοινωνίας με το οποίο ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με το κοινωνικό του περιβάλλον αλλά και εκφράζει τον εσωτερικό του κόσμο. Όταν, όμως, παραγκωνίζεται και στρεβλώνεται, τότε ο άνθρωπος αδυνατεί να εντοπίσει και να διατυπώσει με τρόπο σαφή τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Έτσι οδηγείται σε μια πνευματική και διανοητική νωθρότητα που τον εμποδίζει να διατηρεί πάντα τη σκέψη του σε εγρήγορση και γενικά όλες τις νοητικές λειτουργίες του, γεγονός που επιφέρει πνευματική αποτελμάτωση.

2. Από την άλλη πλευρά, η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων καθίσταται προβληματική. Οι άνθρωποι απομονώνονται, γίνονται εσωστρεφείς, στοιχεία που επιδεινώνουν τις ήδη διαταραγμένες – απρόσωπες, τυπικές, επιφανειακές – σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Κυρίως, όμως, παρεμποδίζεται η διεξαγωγή ενός γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου σ’ όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής – οικονομία, παιδεία, οικογένεια, πολιτική.

3. Γενικότερα, κρίση της γλώσσας σημαίνει κρίση του πολιτισμού. Εφόσον αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του, είναι η ίδια πολιτισμός. Από τη στιγμή που φθείρεται η γλώσσα οδηγείται, ταυτόχρονα, σε παρακμή και ο πολιτισμός. Σε εθνικό επίπεδο λοιπόν, καταστροφή της εθνικής γλώσσας σημαίνει αδυναμία διατήρησης και μετάδοσης της πολιτιστικής παράδοσης, γεγονός που αμβλύνει την εθνική ταυτότητα και συνείδηση. Επομένως, δημιουργούνται πολλαπλοί κίνδυνοι εθνικής εξάρτησης και υποδούλωσης από τη στιγμή που η γλώσσα αδυνατεί να διαμορφώσει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του έθνους.

Γι’ αυτό πρέπει να καταβληθούν συντονισμένες προσπάθειες για τη διαφύλαξη της ελληνικής γλώσσας, που είναι η πλουσιότερη στον κόσμο, ώστε να διατηρηθεί ταυτόχρονα αναλλοίωτη η πολιτιστική μας παράδοση.


ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

1.
Αρχικά, επιβάλλεται η συνειδητοποίηση από τα μεμονωμένα άτομα της σπουδαιότητας του γλωσσικού προβλήματος. Αυτό αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα για την αντιμετώπισή του.

2. Μετά τη συνειδητοποίηση, είναι αναγκαία η αποκατάσταση της γλώσσας μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία. Και αυτό θα γίνει με τη σωστή διδασκαλία των νέων ελληνικών στα σχολεία, που θα στηρίζεται σε σύγχρονες μεθόδους και θα συνοδεύεται από μια αύξηση των ωρών. Είναι απαραίτητα λοιπόν κάποια επιμορφωτικά σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς. Παράλληλα, το σχολείο κρίνεται σκόπιμο να εμφυσήσει στους μαθητές την αγάπη για τη μάθηση μέσα από τη διαλεκτική σχέση μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών.

3. Εκτός όμως του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η εκπαίδευση για την επίλυση του προβλήματος αυτού, απαιτείται η φροντίδα και δραστηριοποίηση της πολιτείας για τη διαμόρφωση ενός κοινωνικού περιβάλλοντος πλούσιου σε πνευματικά ερεθίσματα, ώστε οι νέοι, κυρίως, άνθρωποι να στραφούν στη λογοτεχνία μέσα από την οποία θα επιτύχουν την πνευματική τους καλλιέργεια. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα συμβάλλει η δημιουργία βιβλιοθηκών, καθώς και η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, εφόσον πρώτα έχει επιτευχθεί πολιτιστική υποδομή με τη δημιουργία αντίστοιχων κέντρων.

4. Ακόμη, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν χρέος να καταβάλουν συντονισμένες προσπάθειες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα των γλωσσικών αυθαιρεσιών. Αυτό θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα με τη φιλολογική επιμέλεια των ειδήσεων και των άρθρων που χρησιμοποιούνται για την ενημέρωση. Μια άλλη ουσιαστική συμβολή τους στην άνοδο της ποιοτικής στάθμης της γλώσσας είναι η προώθηση του καλού βιβλίου.

5. Για την άμβλυνση του φαινομένου θα πρέπει να εργαστεί και η πνευματική ηγεσία της χώρας. Η βοήθειά τους στην άνοδο του πνευματικού επιπέδου του λαού και στη γενικότερη πολιτιστική αναβάθμιση του έθνους θεωρείται αποφασιστική.


Κρίνεται λοιπόν αναγκαία η ενεργοποίηση των μεμονωμένων ατόμων και της πολιτείας για τη διάσωση της γλώσσας, όχι μόνο επειδή θεωρείται αναγκαία για την κάλυψη των μεγάλων επικοινωνιακών αναγκών της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας αλλά και για ένα εξίσου σοβαρό λόγο. Η κρίση της γλώσσας αντικατοπτρίζει αυτήν την ίδια την κρίση του έθνους. Επομένως, ο αγώνας για τη διατήρηση της γλωσσικής μας ταυτότητας είναι ταυτόχρονα αγώνας και για τη διατήρηση της ίδιας της ελληνικότητάς μας.


Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015

«Δεν είμαστε υπεύθυνοι μόνο γι’ αυτά που κάνουμε, αλλά και γι’ αυτά που δεν κάνουμε»

Μολιέρος, Γάλλος θεατρικός συγγραφέας

(με αφορμή τη θλιβερή επικαιρότητα)

«Ένας άνθρωπος είναι το σύνολο των πράξεων του. Τι έχει κάνει και τι μπορεί να κάνει, τίποτε άλλο», Mahatma Gandhi, Ινδός ηγέτης. 
«Δεν είμαστε υπεύθυνοι μόνο γι’ αυτά που κάνουμε, αλλά και γι’ αυτά που δεν κάνουμε», Μολιέρος, Γάλλος θεατρικός συγγραφέας.
 «Το ερώτημα δεν είναι, αν αυτό που κάνουμε, το κάνουμε σωστά, αλλά αν αυτό που κάνουμε είναι το σωστό», Peter Drucker, Αυστριακός γκουρού του management. 

Επαναστατική η διάθεση του σημερινού άρθρου, με εκ διαμέτρου αντίθετο τρόπο, από τον εκκωφαντικό απόηχο, που είθισται να προκαλεί κάθε μορφής τρομοκρατική ενέργεια, σαν την πρόσφατη. Με βαθύ και βουβό πόνο, παρακολουθούμε την ξέφρενη πορεία «ανθρώπων», που μέσα από το θόρυβο της καταστροφής, προσπαθούν να φανούν και να ακουστούν. Δεν είναι ο κρότος του μίσους όμως, εκείνος που πραγματικά ακούγεται και ξεχωρίζει, ανεξαρτήτως εποχής και κατάστασης.

Οι σπουδαίοι και σωστοί άνθρωποι, ουδέποτε επιλέγουν να εκφραστούν με φασαρία, επίδειξη, εκφοβισμό και περιττές ψεύτικες φανφάρες, που ουδέποτε εντυπωσιάζουν και παραδειγματίζουν κάποιον. Τους ξεχωρίζεις στο πλήθος, μόνο αν παρατηρήσεις το αισθαντικό, ζεστό τους βλέμμα, καθώς δε ζουν για να προκαλούν εντυπώσεις, αλλά ούτε και για να ακούν φιλοφρονήσεις. Διαχρονικά βέβαια, οι πραγματικά σπουδαίοι άνθρωποι, δε χρειάζεται να παρουσιάσουν κάτι περισσότερο από τα έργα και τις πράξεις τους, για να εντυπωσιάσουν, αλλά στην παρούσα επιδεικτική εποχή, ακόμα περισσότερο. Βλέπετε, φτάσαμε σε αυτή την εποχή, που τα αυτονόητα έγιναν ζητούμενα και εξαιρέσεις σε έναν κανόνα, του οποίου το περιεχόμενο, μόνο ως περαστική ασθένεια, οφείλουμε ελπιδοφόρα να εκλαμβάνουμε.

Με αφορμή την πρόσφατη τραγωδία στο Παρίσι και χωρίς να θεωρώ τον εαυτό μου παντογνώστη, ώστε να προσεγγίζω και δημοσιογραφικά, εκτός από φιλολογικά, κάθε συμβάν, αναρωτιέμαι ως άνθρωπος, πόσο σαρκοφάγο κτήνος μπορεί να καταστεί ένα ανθρωπόμορφο ον, για να καταλύσει όσα απλά δεν τον εκφράζουν. Ποιος θεός και ποιος λογικός προφυλάσσει τα εκάστοτε θύματα από την ανθρώπινη διαστροφή; Πόσο ικανοποιημένοι και υπερήφανοι να αισθάνονται εκείνοι, που σπέρνουν όποια μορφή πόνου, με μόνο στόχο να αναμετρηθούν εσωτερικά με τα κόμπλεξ τους και να φανούν εξωτερικά ανώτεροι; Πού και πότε μπορείς να νιώσεις τελικά, πραγματικά ελεύθερος άνθρωπος, στο όνομα μιας ιερής Δημοκρατίας, που διαρκώς εξευτελίζεται και ουσιαστικά δεν υπάρχει;

Λένε πως… για την εξασφάλιση της ψυχικής γαλήνης και ισορροπίας, ακόμα και στις απλές καθημερινές συναναστροφές, οφείλεις να φέρεσαι στον κάθε ένα, όπως ακριβώς του αξίζει. Δηλαδή, στον κακό να ανταποδίδεις ακριβώς τα ίδια γραμμάρια της δράσης του ή να υποδύεσαι ότι δεν πονάς από τα χτυπήματά του, συμβάλλοντας έτσι στη διαιώνιση των κακών του ενεργειών στα επόμενα θύματα.
 Δεν υπάρχει μεγαλύτερη προσωπική νίκη και σπουδαιότερο ανθρώπινο επίτευγμα απ’ το να ανταποδίδεις την αλήθεια στο ψέμα, την αγάπη στο μίσος, το δίκαιο στο άδικο και τη γενναιοδωρία στην καρμιριά. Τότε, πραγματικά γαληνεύει και εξυψώνεται η ψυχή και η συνείδηση και τότε νικάς τις ίδιες σου τις ανθρώπινες αδυναμίες, ανακαλύπτοντας τα ανεξάντλητα ψυχικά αποθέματα, που υπέθετες ότι είχες ως φυλακτό, για «ώρα ανάγκης». 

Ευχή και προσδοκία από τα βάθη της καρδιάς μου, να αντιληφθούμε ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ άπαντες, πως είμαστε περαστικοί σε αυτό τον κόσμο, με μόνο στόχο να τον αφήσουμε καλύτερο. 

Αν ο κάθε ένας εξ’ ημών δεν προσπαθεί εμπράκτως καθημερινά να γίνεται καλύτερος στην ουσία κι όχι στην επιφάνεια… ουδέποτε πρόκειται να γίνει σωστός… αυτός ο λάθος κόσμος!



ΕΝΟΤΗΤΑ  2

Λίγα ακόμη ισπανικά με ελληνικό ... χρώμα!


Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2015

ΕΝΟΤΗΤΑ  2


ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑ


ΚΕΙΜΕΝΟ   1

           Από τους υπερπολύγλωσσους, ικανούς να κατακτήσουν έως και 18 διαφορετικές γλώσσες, έως τους απλά γλωσσομαθείς, οι οποίοι μιλούν άπταιστα τουλάχιστον δύο γλώσσες ακόμη πέρα από τη μητρική τους, οι νέοι καθώς επίσης οι μετανάστες και οι εργαζόμενοι στην παγκόσμια πλέον οικονομία, ακούσια, ξαναγράφουν τους κανόνες της επικοινωνίας. Θα μπορούσε να γίνει λόγος για την ανέγερση ενός σύγχρονου πύργου της Βαβέλ, όπου οι γλώσσες συνεχίζουν ακόμη να διασταυρώνονται και να συγχέονται, αλλά στο τέλος η κατανόηση και η επικοινωνία καταλήγουν να είναι αρτιότερες και πιο ολοκληρωμένες.
            Η πολυγλωσσία πλέον αποτελεί βασική ανάγκη αλλά παράλληλα και προσωπική επιδίωξη των περισσότερων νέων ανθρώπων. Στην Πολωνία το ποσοστό των νέων μεταξύ 17 και 23 ετών που δηλώνει πως μιλάει ικανοποιητικά ακόμη δύο γλώσσες πέρα από τη μητρική του, αγγίζει το 67% και στη Γαλλία το 64%, ενώ στη χώρα μας το ποσοστό των μαθητών που διδάσκεται τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα ανέρχεται στο εξαιρετικό 92%.
            Eίναι πλέον δεδομένο πως για να μπορέσει κάποιος να ανταποκριθεί και να επικοινωνήσει μέσα σε αυτήν τη νέα, σύγχρονη Βαβέλ που ζούμε, είναι απαραίτητο να ξέρει να μιλάει, να διαβάζει και να γράφει σε δύο ή και περισσότερες γλώσσες. Η Κλερ Καμς, γλωσσολόγος, καθηγήτρια στο Μπέρκλεϊ και μία από τους ειδικούς με τους οποίους συνομίλησε ο Εραρντ για τις ανάγκες συγγραφής του βιβλίου του, θεωρεί πως η ερώτηση «πόσες γλώσσες γνωρίζεις;», αν όχι λανθασμένη, είναι σίγουρα μερική καθώς η σωστή ερώτηση θα έπρεπε να είναι «σε πόσες γλώσσες ζεις;». Πέρα από αναγκαία ως εργαλείο επαγγελματικής ανέλιξης, η εκμάθηση γλωσσών αποτελεί και σημείο ουσιαστικής επαφής μεταξύ διαφορετικών λαών και πολιτισμών, προσφέροντας τη δυνατότητα μιας καλύτερης αμοιβαίας κατανόησης των ανθρώπων και συμβάλλοντας στην εξάλειψη φαινομένων όπως η ξενοφοβία, η μισαλλοδοξία και ο ρατσισμός. Οι διαφορετικές γλώσσες συνεπάγονται και πολλαπλές αναγνώσεις τού ούτως ή άλλως πολυσήμαντου κόσμου μας. Όσο περισσότερες οι αναγνώσεις και οι ερμηνείες τόσο περισσότερες και οι προοπτικές.



ΚΕΙΜΕΝΟ  2

                  Θενξ μαν! (Thanks man) ... Όταν τ' ακούω, μεταφράζω σιωπηρά: Ευχαριστώ, μάγκα μου. Ή: Ευχαριστώ, φιλάρα ... Τα μεταφρασμένα μου φαίνονται πιο αρρενωπά, πιο άμεσα, πιο μοναδικά. Γιατί λοιπόν οι μάγκες έφηβοι και οι μεγαλύτεροι τιτιβίζουν τα δικά τους greeklish; Ίσως γιατί κάθε γενιά χρειάζεται τη δική της ιδιόλεκτο, μια δική της αργκό, προσωρινή, αναλώσιμη, με ημερομηνία λήξεως, που όμως τη διαχωρίζει από τις προηγούμενες γενιές. Η ιδιόλεκτος του "μαν" θα ξεθωριάσει καθώς μεγαλώνοντας ο νέος έρχεται σε επαφή με άλλες αργκό, ακαδημαϊκές ή επαγγελματικές. Το ερώτημα παραμένει πάντως: γιατί τα αγγλικά κατακλύζουν τον καθημερινό λόγο μικρών και μεγάλων;
            Είναι αληθές ότι η γλωσσομάθεια έχει αυξηθεί γεωμετρικά τις τελευταίες δεκαετίες. Ο σημερινός απόφοιτος λυκείου θα διαβάζει και θα μιλάει αγγλικά ασυγκρίτως καλύτερα από τον ανάλογο του στη δεκαετία του '70 και του '80. Το επικοινωνιακό μας περιβάλλον κατακλύζεται από ξένη γλώσσα: τηλεόραση, ταινίες, διαδίκτυο, videoclips και ποπ κουλτούρα.
            Παίζουν ρόλο οι σπουδές; Ναι, ασφαλώς, αλλά πολύ σοβαρότερο ρόλο παίζει το διεθνές περιβάλλον της εργασίας και η γενικευμένη ολιγογλωσσία των εταιρικών στελεχών. Μέγα μέρος των επαγγελμάτων απαιτεί καλή γνώση ξένης γλώσσας. Στις «μπίζνες» δεν χρειάζονται καλά ελληνικά, δεν χρειάζεται καν γλώσσα, όλα διεξάγονται με τυποποιημένες εκφράσεις, κυρίως αγγλικές: έχω ένα «κόνσεπτ» για ένα «πρότζεκτ» αλλά δεν μου βγαίνει το «μπάτζετ»
            Σοβαρό ρόλο παίζει και η ξενομανία. Υπό τον συνοπτικό αυτό όρο εννοούνται διάφορα συμπλέγματα καθυστέρησης, μειονεξίας, μιμητισμού. Σε περιβάλλον ασφυκτικά ομογενοποιημένο, κοσμοπολίτικο, ίδιο παντού, η διατήρηση ιδιαίτερης ταυτότητας, ιδιομορφίας, ντοπιολαλιάς, είναι δύσκολη, κοπιώδης, ανεπιθύμητη εντέλει. Είναι ασφαλέστερο να ομοιάζεις, ώστε να γίνεσαι ευκολότερα αποδεκτός. Τα πλούσια, καλά ελληνικά φαντάζουν δύσκολα και σχεδόν ανώφελα στον οικονομικό και εργασιακό στίβο, ενώ τα «γκρίκλις» του «κόνσεπτ - πρότζεκτ» είναι εύκολα, ακίνδυνα, ξεκούραστα και καλύπτουν αδυναμίες και ανεπάρκειες. Το ποτάμι που μας περιέχει είναι ορμητικό και κοσμοπολίτικο, με τρόπους καινούργιους και ίσως επικίνδυνους.
            Αναμφίβολα η εγκατάλειψη της μητρικής γλώσσας δεν είναι πρόοδος, είναι υποταγή και απώλεια ταυτότητας, είναι υπαρξιακή συρρίκνωση, ατομική και εθνική. Η γλώσσα δεν είναι μόνο εργαλείο, δεν είναι μόνο φόρμα, δεν είναι μόνο επικοινωνία, πρωτίστως είναι νοητικό και αισθητικό συμβάν, είναι σχέση, είναι κοινωνία. Πίσω από τη θρυμματισμένη γλώσσα των στελεχών και των μοδάτων, των τεχνοκρατών, τώρα πια και των πολιτικών, αναπτύσσεται μια αναλόγως θρυμματισμένη σκέψη, αδιάφορη, κολοβή, υποταγμένη. Όσο πιο υποταγμένη η γλώσσα και η σκέψη, τόσο πιο άχρωμη και ανελεύθερη η κοινωνική και πολιτική μας ύπαρξη


(κείμενα διασκευασμένα από τον ηλεκτρονικό Τύπο)

Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2015

ΤΟ TANGO ΤΗΣ...
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑΣ

Οι διδάσκοντες την αρχαία ελληνική 
στην Α΄  γυμνασίου

σπεύσατε!!!